Jadeit należy do grupy kamieni zwanych żadem. Znany jest od wielu tysięcy lat i od zawsze wiązano z nim moce lecznicze, a zwłaszcza miał dobrze zwalczać dolegliwości nerkowe. Z racji swoich właściwości jak twardość i zwięzłość w dawnych czasach kamień ten służył niemal tylko do wyrobu broni i innych narzędzi. Swego czasu żad w ogóle był uznawany za jeden z najcenniejszych minerałów i był droższy niż złoto.
Do grupy żadu zalicza się jadeit jak i nefryt. Często te dwa kamienie ciężko jest odróżnić i w zasadzie w tych przypadkach ogólnie nazywa się je po prostu żadem.
Właściwości tych kamieni są bardzo podobne – mają bardzo podobną budowę i składają się ze ściśle połączonych kryształów, z reguły też występują razem. Wizualnie jest możliwe odróżnienie ich. Otóż połysk nefrytu jest bardziej tłusty, a jadeitu szklisty. Delikatnie różnią się też barwą. Zielone jadeity są w żywszych odcieniach, popularne jest także występowanie innych barw jak żółty, biały, czerwony, brązowy, pomarańczowy, różowy a także lawendowy.
Jadeit powstaje w zmetamorfizowanych osadach sodowych oraz skałach wulkanicznych pod wpływem wysokiego ciśnienia. Właśnie takie wysokie ciśnie przyczynia się do silnie ściśniętych i sprasowanych kryształów wewnątrz tego minerału, co oczywiście ma ogromny wpływ na jego twardość.
Najczęściej spotykane okazy są nieprzeźroczyste, ale wraz ze wzrostem przeźroczystości wzrasta wartość kolekcjonerska. Najbardziej pożądanym okazem jest tzw. jadeit imperialny (żad cesarski). Jego zabarwienie jest szmaragdowozielone i zawdzięcza to obecności chromu, który tak samo wpływa na szmaragdy. Kolejnym rodzajem jest jadeit albitowy o bardzo jasnej wręcz przesyconej zielonej barwie, nakrapianej ciemnozielonymi domieszkami skalenia albitowego i jadeitu imperialnego. Jadeit lawendowy swój kolor zawdzięcza obecności związków żelaza, jest to stosunkowo rzadka odmiana i dlatego też nieco bardziej ceniona. Wśród wielu znanych odmian jadeitu najrzadsza, najbardziej ceniona i jednocześnie najdroższa jest biała z charakterystyczną zieloną plamką, zwana jadeitem mszystym.
Jadeitom przypisuje się przede wszystkim czystość i klarowność barwy. Nie powinny znajdować się w nim żadne niedoskonałości czy uszkodzenia struktury. Te najlepsze okazy przeważnie szlifowane są w postaci kaboszonów, natomiast te w których wykryto jakieś nieprawidłowości służą do wyrobu rzeźb. Ułatwia to usuwanie niedoskonałości.
Za tydzień omówię kolejny minerał z grupy żadu, mianowicie nefryt.
Zapraszam serdecznie.